Wo ist meine Heimat?Letztes Wochenende war ich mit meinen Geschwistern in Köln. Wir mussten noch den Geburtstag meines Bruders feiern. Am Samstag fuhr ich mit meiner Schwester zum Einkaufen in die Innenstadt. Ein Besuch an den Weihnachtsmarkt war auch angesagt. Das Erste was ich hörte war Holländisch. Eigentlich wimmelte es in der ganzen Innenstadt von Holländern.
Ich sagte zu meiner Schwester: Wo ist denn meine Heimat? Hier in Köln mit den Holländern oder aber in Holland selber.
Meine Schwester erwiderte mir: Deine Heimat ist dort wo Dein Haus steht und wo Deine Familie wohnt!
Das ist genau dass, was mich in letzter Zeit beschäftigt. Wo ist meine Heimat? Wo sind meine Roots? Und wo fühle ich mich zu Hause?
7 reacties | laat een reactie achter ↓
Dit verhaal en vooral de vraag aan het eind vind ik heel herkenbaar.
In de jaren tachtig heb ik drie jaar in München gewoond en na verloop van tijd begon ik het gevoel te krijgen dat ik tussen twee stoelen zat. Ik bleef Nederlands maar voelde me ook heel prettig in München; waar hoorde ik nu echt thuis? Op beide plekken wel, maar niet voor 100 procent, zo voelde het.
Dat gevoel van tussen twee stoelen zitten werd vooral gevoed door de subtiele verschillen tussen beide landen die ik in mijn dagelijks leven tegenkwam; voor mij eerlijk gezegd totaal onverwachts omdat ik van tevoren had gedacht dat Nederland en Duitsland heel erg op elkaar lijken.
Ik noem maar even een klein rijtje:
– eerst over fietsen: soms reed ik wel eens met mijn vriend achterop door de stad. Ik schrok van het vele commentaar dat ik kreeg; dat is in Duitsland verboden. En als je als fietser iets doet wat verboden is, dan schiet haast elke passant je aan. Ook over de stoep fietsen waar dat niet mag (soms móet het nou net weer, wat verwarrend, dan is het fietspad een met een streep afgescheiden deel van de stoep) lijkt wel een soort doodzonde.
Naast het fietsen deze ervaringen:
– In mijn omgeving ging men, ook als vrienden, liever niet bij elkaar thuis op bezoek, maar liever samen naar de kroeg. En niet met zijn tweeën, liever met een groep. En wat je al helemaal niet deed, was onverwacht bij elkaar op bezoek gaan, wat ik daarvoor, als student in Groningen ‘all the time’ deed. Toen ik dus, denkend dat ik me enorm aanpaste aan wat gewoon zou worden gevonden, een collega op een avond bij mij thuis uitnodigde, nam ze een spel mee èn een voor mij totaal onbekende vriend, zodat we dat spel zouden kunnen spelen. Deed ze dat nou om afstand te houden? Niet te snel close te worden? ik heb het niet durven vragen maar wel zo gevoeld.
– ‘U’ zeggen, ook tegen mensen die je al heel lang kent. Bij mij in het instituut waren er twee mannen die al 20 of 30 jaar een kamer deelden en elkaar nog steeds ‘siezten’. Maar ook al zeg je ‘u’, dan kun je, bijvoorbeeld als je samen volleybal speelt tijdens een ‘Gymastikstunde’ van het werk, dezelfde harde grappen tegen elkaar maken als wij Nederlanders doen. Bijvoorbeeld: ‘ik mik bij de opslag altijd op u, meneer X, want u kunt geen enkele opslag terugslaan.’
– Ik gaf iemand tijdens haar verjaarsvisite een verjaarscadeautje en ze legde het direct bovenop een kast weg, om later uit te pakken als iedereen weg was. Ik ben gewend uit te pakken waar de gever bij is – en dan blij doen en bedanken.
– voor een ander feestje namen we een bos bloemen mee: mijn Oostenrijkse collega en ik. Ini de lift naar het appartement rukte hij tot mijn schrik opeens de folieverpakking van de bloemen. Dat hoorde zo, zei hij. Alleen in Oostenrijk of ook in Duitsland?
– als je een vrien(in) tegenkomt of in je huis binnenlaat, geef je altijd een hand (ook heel jonge mensen deden dat), heel soms een zoen, maar geen drie – liever dan zoenen een Amerikaansachtige ‘hug’.
– Ik ervoer: je academische titel is belangrijk en wordt een deel van je naam. Idem het onderscheid tussen Fräulein en Frau. Zo werd er, toen ik nog niet getrouwd was, ‘s morgens tegen mij gezegd: ‘Guten morgen, Fräulein Reijgwart’ (ik was drs maar dat telt niet); kwam ik tegelijk binnen met een eveneens ongetrouwde, maar gepromoveerde collega, dan was het: ‘guten morgen Fräulein Reijgwart, guten morgen Frau Doktor!’ En na mijn trouwen werd ik dan ‘Frau Reijgwart’
– Het leek of iedereen dacht: niet te snel vriendelijk zijn, bijvoorbeeld in een winkel of een krantenkiosk tegen de bediening, eerst maar flink optreden, dan weet iedereen zijn plek. Aardig doen kan altijd nog.
Ben benieuwd naar andere ervaringen!
Ilse
Hallo Ilse,
dank je voor je kritische noot; van een Nederlander (toen, een tijdje) in Duitsland.
Jouw noten zijn voor mij heel herkenbaar. Juist in de contacten met Nederlanders, toen ik hier woonde, vielen wij deze ‘bijzonderheden’ op. Voor dit tijd stond ik er niet bij stil.
groetjes
Claudia
Hallo Ilse,
Jouw ervaringen van inmiddels dertig jaar geleden in Duitsland doen toch een beetje gedateerd aan.
Ik ben Duitse en woon inmiddels 17 jaar in Nederland.
En bijna altijd als het over Nederland/Duitsland en de verschillen onderling gaat, worden de bekende klischees opgedoekt.
Dat vind ik jammer.
Ik denk Duitsland is inmiddels behoorlijk verandert.
Maar ik weet dat de gemiddelde Nederlander moeite heeft met het loslaten van die gekoesterde klischees.
Waarschijnlijk is het in Duitsland niet anders.
Daar worden de’Westerbuuren’ ook vaak als onbeleeft en grof ervaren.
En dat kloppt ook niet altijd, gezien mijn eigen nederlandse vriendenkring.
Dus ik zal zeggen, weg met die klischees !
vriendelijke groet,
Angelika
Hoi Angelika en Claudia,
Toen ik mijn stukje later nog eens las, zag ik pas dat het misschien een beetje ruikt naar vooroordelen over Duitsland zoals die hier in NL heersen. Ik bedacht dat dit ook komt doordat ik als voorbeeld van de verschillen tussen beide landen, dingen heb opgenoemd die ik niet allemaal even leuk vond.
Ik wilde er eigenlijk alleen maar mee zeggen dat ik het gevoel tussen twee culturen in te hangen erg herken en ook heb gehad:
Ik was in die drie jaar echt in Duitsland geworteld, aan de andere kant bleef ik me er ‘anders’ voelen omdat er om me heen dingen gebeurden die ik niet begreep en niet verwacht had. Dit heb ik vrij van een oordeel over ‘goed’of ‘fout’ willen delen.
Ik had misschien beter ook een rijtje kunnen noemen van dingen die in München anders waren maar veel leuker dan hier: bijvoorbeeld de Biergarten na het werk, Bergwandern in de zomer en elk weekend skieën in de winter, om maar wat op te noemen.
Nu mijn vraag aan jou en allen die dit lezen:
Waarom hoor ik Duitsers zo vaak zeggen dat Duitsland nu heel anders is geworden (lees: veel leuker )? Is het erg dat er verschillen zijn tussen beide landen en dat die verschillen soms leuk en soms niet leuk overkomen ?
Volgens mij kun je juist veel leren van verschillen.
Groet, Ilse
Hallo Angelika en Ilse,
Ich lese unterschiedliche Erfahrungen. Ich lese etwas über Klischees, Erfahrungen und Vorurteilen.
Aber was ist es wesentliche?
Jede Nation hat so seine Eigenheiten oder aber nicht? Sind das dann Klischees. Oder Wahrheiten, die man nicht wahr haben will.
So zum Beispiel die Gründlichkeiten der Deutschen. Ich habe mich immer geschmeichelt gefühlt, wenn jemand mich daraufhin angesprochen hat. Es war o.k.
Claudia
zoooo herkenbar…
wenn ich durch A’dam gehe und höre auf einmal jemanden Deutsch hinter mir sprechen, dann fühlt sich das vertraut an
und genauso: auf dem Weihnachtsmarkt in Düsseldorf, wenn ich auf einmal NL höre.
Ich finde das toll, eine grosse Bereicherung, dass ich mich in 2 Sprachen, Kulturen, Ländern usw zu Hause fühle.
Mechtild
Hallo Mechtild,
ja, so herkenbaar. Bijna zo alsof de grens niet bestaat. Bij jezelf of de fysieke grens?